بخضی از زندگانی آیت‌الله حاج شیخ مرتضی انصاری سبط خاتم المجتهدین شیخ اعظم انصاری :
در سن 6 سالگی در مکتب خانه به فراگیری قرآن پرداخت و در سن 7 سالگی به دبستان رفته و دوره ابتدایی را سپری کرده و تصدیق ششم ابتدای را اخذ نمود.
در ایام تعطیلات مدارس کتاب های امثله و بصرویه و تصریف و اجرومیه و عوامل ملامحسن را نزد پدرشان فراگرفتند.
برخی از ویژگی‌ها و خصوصیات این فقیه الهی:
..
وی با کهولت سنی که داشتند در مجالس اعیاد و موالید ائمه هدی علیهم صلوات الله حضور پیدا می کرد و همچنین به مناسبت ایام فاطمیه(س) مجلسی در بیت خود برگزار می‌نمود و در مصائب خاندان عترت به‌شدت محزون می‌گردید.
در همین سال‌های اخیر اگر نمی‌توانست به مجلس عزای اباعبدالله الحسین(ع) حاضر شود در خانه می‌نشست و با گوش دادن به نوارهای مرثیه‌سرایی به عزاداری می‌پرداخت.
همواره از اساتید خود تجلیل می کرد و خاطرات آموزنده‌ای از آن بزرگواران برای شاگردان خود بیان می کرد و قبل از شروع درس و بعد از پایان، کتاب درسی را می‌بوسیدند و یا با احترام خاص با آن برخورد مکفی کردند.
در گفت‌وگوها و مباحثه‌های علمی به‌شدت بر رعایت ادب توجه می کرد.
به عبارت خوانی و تجزیه و ترکیب و حفظ کردن اشعار الفیه ابن مالک که در علم صرف و نحو است تاکید می کرد.
به منصب و مقام توجهی نداشت و نسبت به همه افراد به‌ویژه اهل علم، فقیر یا غنی، برخوردی متواضعانه داشت.
صرف‌نظر از جایگاه علمی، وی در زیبایی‌های اخلاقی کم‌نظیر بود، بسیار خوش‌اخلاق و با احترامی خاص نسبت به اهل علم و طلاب به‌ویژه سادات ذریه حضرت زهرا(س) برخورد می کرد.
اگر طلبه جوانی به حضورش می‌رسید اگر توانایی داشت با احترام جلو پایش برمی خاست و در برابر حاضران به تکریم و احترامش می‌پرداخت.
جوانان را دوست می‌داشت و آن‌ها را به انجام واجبات ترک محرمات و شادابی و معاشرت با مردم و خانواده‌هایشان دعوت می کرد.
توصیه معظم له به طلاب جوان
توصیه می‌کنم درسی که می‌خوانند قربه الی الله باشد نه اینکه درس بخوانند که به فلان منصب برسند البته چیز بدی نیست ولی وقتی قربه الی الله باشد خداوند آن‌ها را بیشتر موفق می‌کنم.
به درس خواندن، خصوصاً نمازخواندن در اول وقت را باید فراموش
نکنند نمازهایشان را اول وقت بخوانند
حتماً هرروز ولو یک ورق از قرآن را با دقت بخوانند و مطالعه کنند اگر توانسته باشند مقداری از نوافل راهم بخوانند خصوصاً نماز شب که کمک بسیار زیادی است برای پیشرفت ذهنی آن‌ها، بیشتر درس‌هایی که می‌خوانند اگر مثل طلاب سابق بخوانند کما اینکه سفارش مرحوم امام هم همین بود که همان درس‌های سنتی جواهری، آن‌طور درس را بخوانند و فرابگیرند، اگر این‌طور عمل کنند اخلاقشان هم باید جوری باشد که مردم اخلاق را از این‌ها یاد بگیرند.
دوست دارم طلبه ازنظر قدس و زهد به مقامی برسد که مردم خاک زیر نعلین آن‌ها را تیمنا پشت چشم‌هایشان بسایند، البته اگر این‌طور باشند طلاب هم به‌جایی خواهند رسید.
درس را عمیقاً بخوانند و تکرار نمایند، سعی کنند درس را از نوار فارسی یاد نگیرند بلکه نزد استاد درس بخوانند و درس را عربی بخوانند نه اینکه کتاب‌ها را که به فارسی ترجمه کرده‌اند بخوانند، چون اگر بنا باشد به عربی مطالب را بفهمند وقتی إن شاء الله در یک مقام بالایی رسیدند می‌توانند حواشی کتب فقهیه و اصولیه را خودشان خوب بخوانند.
امیدوارم که ان شاء الله همه آن‌ها موفق و مؤید باشند
